Rook- en warmteafvoersystemen (RWA) voor efficiënte brandbeveiliging en vrije vluchtroutes
De meest frequente verwondings- en doodsoorzaak bij branden is de rookvergiftiging. Rookgas kan al na drie keer inademen tot bewusteloosheid leiden, na tien keer tot de dood. Er dreigt dus onmiddellijk gevaar door de giftige rook. Brandgassen en hitte kunnen via een rook- en warmteafvoerinstallatie (RWA-installatie) snel naar buiten worden afgevoerd.
In geval van brand beschermen rook- en warmteafvoerinstallaties tegen gevaarlijke rookgassen
Bij een brand raken ruimtes snel met giftige rookgassen gevuld.
Als er brand is, ontstaat er ook altijd rook: uit 10kg papier of karton komt max. 10.000m³ rookgas vrij. Alleen al een brandende prullenmand vult een kantoorruimte zeer snel van boven naar beneden met rook – tot hij vol met rook is. Rook is bij een brand het grootste probleem voor de betroffen personen en voor de brandweer.
Het verloop is dramatisch: binnen minder dan drie minuten belet de rook eerst het zicht. Mensen verliezen hun oriëntatie en raken in paniek. Vluchtroutes zijn niet meer herkenbaar. Daarbij komt het gas koolmonoxide (CO). De concentratie daarvan stijgt in de loop van de brand met grote sprongen. Inademen leidt tot hoofdpijn, vergiftigingsverschijnselen en bewusteloosheid tot de dood.
Rookvrije vluchtroutes dankzij RWA
De giftige rookgassen moeten zo snel mogelijk het gebouw uit. Voor de natuurlijke rookafvoer zijn rookafvoersystemen geïnstalleerd. Rook- en warmteafvoerinstallaties worden automatisch (via rookdetectors) of handmatig (door RWA-schakelaars) geactiveerd. Ze openen ventilatieopeningen zoals RWA-ramen of bovenlichten.
Zo worden rookgassen en warmte-energie uit het gebouw afgevoerd. Vluchtroutes blijven rookvrij en de brandweer kan doelgericht en snel ingrijpen.
MEER OVER DE VLUCHTROUTEBEVEILIGING
Effectieve rookafvoer heeft luchttoevoeropeningen nodig
Doorslaggevend voor het functioneren van rook- en warmteafvoerinstallaties zijn rookafvoersystemen in het bovenste gedeelte en de toevoer van verse lucht in het onderste gedeelte. Deze luchttoevoeropeningen ondersteunen de brandbestrijding.
Luchttoevoersystemen zorgen voor:
- een verhoogde thermisch opwaartse kracht en daardoor het sneller afvoeren van de rookgassen door de RWA-ramen of openingen in het dak (schoorsteeneffect);
- in het onderste gedeelte van de ruimte een rookarme laag, die voor duidelijk zicht op vluchtroutes zorgt;
- een reductie van de rookgashoeveelheid en van de explosieve smeulende gassen door zuivere verbranding;
- een hittereductie, die de brandweer in staat stelt om dichter bij het vuur te komen.
Rookafvoer, warmteafvoer, rook- en warmteafvoerinstallaties en drukventilatiesysteem
Een rookafvoer dient voor de preventieve brandbeveiliging en stelt de rookafvoer veilig in geval van brand. Het doel is een stabiele, rookarme luchtlaag bij de grond, zodat vluchtroutes veilig gebruikt kunnen worden. Een geopende rookafvoer voert gelijktijdig ook brandhitte af. Daarmee wordt het draaggedrag van dragende of scheidende componenten aanzienlijk verlengd. Daarom worden de begrippen rookafvoer en rook-warmteafvoer (RWA) vaak synoniem gebruikt.
- Met natuurlijke rookafvoer (NRA) wordt een rookafvoer bedoeld, die via de natuurlijke thermisch opwaartse kracht werkt, zoals bijv. ventilatoren).
- Natuurlijke rook- en warmteafvoertoestellen (NSHEV) zijn bijv. ramen, lichtkoepels, ventilatie-jaloezieën, die in geval van brand automatisch openen en daardoor voor de afvoer van rook en hete gassen uit een gebouw zorgen.
Volgens DIN EN 12101-2 is een NSHEV een natuurlijk werkend rook- en warmteafvoertoestel, dat voor de inbouw als deel van een rook- en warmteafvoerinstallatie in gebouwen voorzien is.
Een NSHEV bestaat uit- een raam met de bijbehorende bestanddelen (profielen, afdichtingen, beslagen),
- de opvulling (bijv. ruiten, panelen) en
- het aandrijvingssysteem met de bijbehorende bestanddelen (raamaandrijving, consoles, beslagen).
- Een machinale rookafvoer (MRA) functioneert met gemotoriseerde raamaandrijving, bijv. met rookafvoerventilatoren. De rookafvoer kan daarbij met of zonder rookafvoerleidingen plaatsvinden.
Als warmteafvoer (WA) worden materialen in wand- of dakoppervlakken aangeduid, die bij hogere warmte smelten of zichzelf vernietigen. Door dusdanig gecreëerde openingen kan de brandhitte uit de brandende ruimte naar buiten ontsnappen. De aan de brandruimte onttrokken energie ontbreekt voor verdere verwarming, bijv. van dragende of scheidende componenten. Deze componenten bereiken daardoor met tijdsvertraging hun kritieke temperatuur.
Daarmee kan een warmteafvoer het draaggedrag van dragende of scheidende componenten verlengen. Meestal werkt de warmteafvoer pas wanneer de totale brand al enige tijd duurt. Uit de openingen stroomt weliswaar rookgas mee naar buiten. Vanuit het oogpunt van de persoonsbeveiliging of van de brandbestrijding gebeurt dit echter te laat. Een warmteafvoer is daarom geen rookafvoer!
Het begrip rook- en warmteafvoer alsmede de technische installaties daarvoor worden beide met de letters RWA afgekort. Natuurlijke rook- en warmteafvoerinstallaties (RWA) bestaan uit:
- de rook- en warmteafvoersystemen (NRA), bijv. ramen, bovenlichten, lichtkoepels in het dak, telkens met aandrijvingssysteem
- de besturing en voeding (RWA-noodstroomcentrale)
- de activeringselementen (bijv. rookdetector, RWA-schakelaar)
- de toevoerluchtvoorziening (bijv. via geopende ramen of deuren)
- evt. rookgordijnen (voor de onderverdeling bij grotere ruimtes)
In veiligheidstrappenruimtes zijn drukventilatiesystemen (DVS) verplicht: Conform de Modelbouwverordening (MBO § 33) moet een veiligheidstrappenruimte zo zijn uitgevoerd dat vuur en rook niet naar binnen kunnen dringen. De vereiste afwezigheid van rook wordt gegarandeerd door drukventilatiesystemen (DVS) c.q. rookbeschermingsdruksystemen (RDS).
Functies van RWA
Rook- en warmteafvoerinstallaties (RWA) dienen als preventieve brandbeveiliging op de eerste plaats voor de persoonsbeveiliging. Ze hebben echter nog andere functies:
Persoonsbeveiliging | Milieubescherming | Beveiliging van voorwerpen |
Actieve redding | Minimalisering van de blusschade | Ondersteuning van de brandbestrijding |
Passieve redding | Minimaal blusmiddelgebruik | Ventilatie van de brand |
Lokalisatie van de brand | Minimalisering van de thermische belasting |
Rook- en warmteafvoersystemen
Dankzij rook- en warmteafvoer is vluchten, redding en brandbestrijding mogelijk. © GEZE GmbH
Rook- en warmteafvoersystemen
Zonder rook- en warmteafvoer worden giftige rookgassen en hitte in het gebouw opgehoopt. © GEZE GmbH
GEZE RWA-oplossingen
GEZE biedt complete toevoerlucht- en -afvoerluchtoplossingen voor een veilige, snelle en natuurlijke rookafvoer in geval van brand alsmede intelligente RWA-noodstroomcentrales. Een GEZE RWA-systeem zorgt in geval van brand voor de rookafvoer (rookafvoersysteem of rookafvoer) en de warmteafvoer. Daarvoor openen en sluiten montage- en bedieningsvriendelijke elektrische kettingaandrijvingen als directe openers en krachtige spindelaandrijvingen de toevoerlucht- en afvoerluchtopeningen. Zo kunnen snel grote openingshoeken op deuren en ramen gemaakt worden, waar de rook doorheen kan ontsnappen of verse lucht naar binnen kan, afhankelijk van het ontwerp.
RWA-systeem van GEZE © GEZE GmbH
De besturing van het RWA-systeem vindt plaats via de GEZE-noodstroomcentrale. Deze beschikt over twee onafhankelijke voedingen (netvoeding en accu), die de werking in elke situatie in stand houden.
In geval van brand vindt een snelle activering plaats door automatische melders (rook- of warmteverschilmelders), door een externe brandalarminstallatie (BAI) of door handmatige activering (RWA-schakelaar). De ramen, bovenlichten, lichtkoepels en deuren kunnen afhankelijk van de windrichting worden aangestuurd, zodat de rookafvoer in geval van brand via de telkens van de wind afgewende gebouwzijde plaatsvindt.
Raamaandrijvingen van GEZE voor natuurlijke rook- en warmteafvoersystemen (NSHEV)
GEZE biedt raamaandrijvingen, die conform EN 12101 Deel 2 in NSHEV’s getest en gecertificeerd zijn. GEZE-raamaandrijvingen zijn met de aluminium profielen o.a. van de systeemhuizen Schüco, Akotherm, Kawneer Alcoa, Wicona, Heroal, Aluprof alsmede met hout- en hout-aluminium-profielen van de fabrikant M Sora als NSHEV getest en gecertificeerd.
GEZE NSHEV’s, die voor de automatische brandventilatie dienen, kunnen vanzelfsprekend ook voor de dagelijkse ventilatie worden gebruikt. Het zijn daarmee apparaten met een dubbele functie, die niet alleen in geval van brand worden gebruikt. Als de NSHEV’s ook voor het dagelijks ventileren dienen, zijn verdere componenten voor de automatisering zinvol, zoals bijv. ventilatieschakelaars, regen-wind-besturing of temperatuur- en CO2-sensoren.
Naar de natuurlijke rook- en warmteafvoersystemen van GEZE
Speciaal voor RWA-luchttoevoerdeuren: GC Lock Control SHEV
GEZE biedt RWA-luchttoevoeroplossingen van één leverancier. Naast draaideuraandrijving, uitzethendelaandrijving, RWA-centrale en motorslot biedt GEZE speciaal voor RWA-luchttoevoerdeuren de extra motorslotbesturing GC Lock Control SHEV, die een eenvoudige en veilige bekabeling van de componenten op 1-vleugelige of 2-vleugelige deuren mogelijk maakt. Door middel van de GC Lock Control SHEV worden de motorsloten in de RWA-situatie door de geregelde RWA-centrale van spanning voorzien en dienovereenkomstig aangestuurd. Een andere bijzondere functie is de aansluitmogelijkheid van een DC/DC-omvormer op de GC Lock Control SHEV. Daardoor kunnen niet alleen 24 V-motorsloten worden gebruikt, maar ook 12 V-motorsloten of zelfs een combinatie van beide varianten. Dat brengt meer flexibiliteit in de RWA-planning.
Slimme integratie van RWA-systemen in de gebouwbeheertechniek
Via interfacemodules kunnen de GEZE rook- en warmteafvoeroplossingen ook in de KNX- en BACnet-wereld van de gebouwbeheertechniek gekoppeld worden. Door de slimme gebouwautomatisering kan energie-efficiënt sensorgestuurd ventileren en daarmee een gezond binnenklimaat net zo gerealiseerd worden als de centrale bewaking van de raamtoestanden.
Uw investering in myGEZE Connectivity betaalt zich terug
© GEZE GmbH
Met onze myGEZE Connectivity ROI-calculator stellen wij voor u vast hoe snel investeringen in intelligente gebouwautomatisering zich terugbetalen - door kostenbesparingen, meer veiligheid en betere luchtkwaliteit.
De afschrijvingsperiode voor uw gebouw laten berekenenRook- en warmteafvoer behoort tot de installatietechnische brandveiligheid. Deze wordt steeds belangrijker in de gebouwplanning. Hoe vroeger de brandveiligheid in de planningsfase wordt opgenomen, des te beter kunnen het architectonische ontwerp en kostbare uitbreidingen of meerkosten vermeden worden.
Bewijzen en concepten van brandbeveiliging zijn belangrijke bestanddelen van bouwopdrachten. Bij complexe bouwprojecten is speciale expertise nodig om deze bewijzen op te stellen. GEZE ondersteunt en geeft advies bij de ontwikkeling van brandbeveiligingsconcepten.
GEZE helpt bovendien met het berekeningsprogramma "WinCalc" bij de configuratie van de RWA-noodstroomcentrales:
- Eenvoudig: De centraleconfiguratie in WinCalc leidt u stap voor stap door de noodzakelijke vragen.
- Vakkundig: WinCalc neemt de plausibiliteitscontrole en het geautomatiseerde ontwerp van een passende RWA-noodstroomcentrale over.
- Snel: de overdracht van de resultaten in de shop maakt de snelle omschakeling mogelijk tussen technisch ontwerp en commerciële bewerking van het project.
- Individueel: u ontvangt een kabelschema volgens uw objectspecifieke informatie.
- Duurzaam: de schema’s worden aan de opdracht toegewezen en bieden zo een eenduidige documentatie – ook voor later.
Onze verkoopstructuur beschikt over competente contactpersonen in de project- en commercieel-technische voorlichting en over een breed NRWG-systeempartnerprogramma. Ons netwerk in heel Europa met dochtermaatschappijen en verkoopvertegenwoordigers garandeert de levering van GEZE natuurlijke rook- en warmteafvoersystemen ook buiten de grenzen van Duitsland. Daarnaast bieden wij ondersteuning bij het certificeringsproces en bij het opstellen van de dienovereenkomstige documenten.
GEZE biedt bovendien ondersteuning bij de technische omzetting door verschillende seminars over het thema RWA.
Montagevideo’s voor de raamaandrijvingen Slimchain en Powerchain:
De RWA is een rustend veiligheidsapparaat. Ook na vele jaren moet hij in geval van brand onmiddellijk en volledig gebruiksgereed zijn. Ter garantie van deze veilige werking is een continu en vakkundig onderhoud onmisbaar. Als de RWA niet of niet vakkundig wordt onderhouden, is de permanente veilige werking niet gegarandeerd.
GEZE Service biedt de regelmatige service en het gekwalificeerde onderhoud aan van automatische systemen – natuurlijk ook van RWA – door gekwalificeerde servicetechnici.
